“Kho báu” du lịch Việt Nam cần một nhạc trưởng xứng tầm
PV Thành Trung: Hơn 2 năm “chết đi sống lại” vì “cơn đại hồng thủy” Covid-19, du lịch Việt Nam đã bắt đầu cựa quậy hồi sinh. Tuy nhiên, ngành công nghiệp xanh vẫn tồn tại nhiều vấn đề, đặc biệt là thiếu một “nhạc trưởng” xứng tầm để “chỉ huy” cả “dàn nhạc” du lịch nước nhà, hệ quả là du lịch phát triển thiếu tầm nhìn dài hạn, manh mún, liên kết lỏng lẻo giữa các bên liên quan.
“Ngày hôm qua đã là quá khứ. Cần sống cho hôm nay và hy vọng cho ngày mai” – doanh nhân Phạm Hà, Chủ tịch kiêm CEO Lux Group.
Mang ý kiến này cùng với nhiều câu hỏi khác đến gặp ông Phạm Hà, Chủ tịch kiêm CEO Lux Group, người có nhiều trăn trở và khát khao đóng góp cho du lịch nước nhà, ông nói thẳng với chúng tôi: “Du lịch Việt Nam thiếu một nhạc trưởng xứng tầm”!
Sống sót và hồi sinh
Tất nhiên cũng như các doanh nghiệp lữ hành lớn bé khác, Lux Group của ông Phạm Hà cũng hứng đòn nặng nề từ đại dịch kinh hoàng này. Chỉ cần lấy một con số để dẫn chứng: năm 2020, tính riêng Luxury Travel và Lux Travel DMC, 2 công ty thành viên của Lux Group, mức doanh thu đã sụt giảm, chỉ bằng 10% so với mức trung bình 220 tỷ đồng của những năm trước! “Chúng tôi trước đây gần như phục vụ 100% khách nước ngoài, khi Covid-19 bùng phát tại Việt Nam vào năm 2020, Lux Group đã nhanh chóng chuyển sang phục vụ khách Việt”, ông Hà chia sẻ với Nhà Đầu Tư.
Để tồn tại qua đại dịch, ông Hà và ban lãnh đạo Lux Group tập trung toàn lực vào các nhóm giải pháp quyết liệt, trong đó lấy định hướng phục vụ khách nội địa. Ông Hà cho biết: “Trước đại dịch chúng tôi khá thụ động. Có tới 99% khách hàng của Lux Group là khách quốc tế đến Việt Nam và chúng tôi ngụp lặn trong vùng an toàn đó khi doanh thu luôn tăng trưởng 30% mỗi năm, làm không hết việc. Đại dịch Covid-19 phủ bóng đen lên ngành kinh tế xanh toàn cầu, không riêng Lux Group mà tất cả các doanh nghiệp hoạt động du lịch đều gặp nhiều khó khăn, thách thức chưa từng có”.
Tưởng tượng Lux Group như cánh diều đang bay cao thì gặp gió lớn, ưu tiên hàng đầu của công ty là diều phải an toàn trong bão tố, không bị đứt dây, còn lại mọi việc tính sau. Trong khi một số doanh nghiệp lữ hành chọn giải pháp “ngủ đông”, vị doanh nhân sinh năm 1975 này chọn hướng đi khác. Ban lãnh đạo chọn cách nói chuyện, tương tác với tập thể nhân viên nhiều hơn, nhằm cùng nhau tìm ra các giải pháp phù hợp vượt qua đại nạn. Khi bế tắc, họ xoay sở mời chuyên gia về “cùng chụm đầu” nghĩ cách.
“Không ai thông minh hơn tất cả chúng ta cộng lại. Lúc khó khăn mới thấy văn hoá doanh nghiệp được phát huy tác dụng ở sự đồng lòng cùng chèo lái công ty ở các cấp bậc, giá trị cốt lõi, tầm nhìn sứ mệnh và sự tin tưởng, giao tiếp nhau cùng vượt khó và dám làm, tự chuyển đổi để thích ứng trong tình hình mới”, CEO Lux Group đúc kết. Điều đặc biệt nhất doanh nghiệp này đã thực hiện được giữa giai đoạn Covid căng thẳng nhất, theo ông Hà, là việc họ đã số hóa toàn bộ doanh nghiệp, thiết lập các quy trình chuẩn. Kết quả là các ý tưởng mới, sản phẩm mới, cách làm mới được mạnh dạn áp dụng vào kinh doanh.
Bài học lớn nhất với Lux Group? Theo CEO Phạm Hà, đó là: “Ngày hôm qua đã là quá khứ. Cần sống cho hôm nay và hy vọng cho ngày mai. Chúng tôi nhìn lại mình, cấu trúc lại, tạo những sản phẩm tốt hơn cho mùa tới, đào tạo thêm, nâng cao năng lực, kỹ năng, hiểu biết, đặc biệt là thái độ phục vụ khách của nhân viên”.
Tìm đâu một nhạc trưởng giỏi?
Câu chuyện giữa chúng tôi vào một buổi chiều muộn đầu Đông chuyển sang chủ đề vĩ mô hơn: tại sao du lịch nước ta vẫn chưa thực sự bùng nổ, có thể vượt lên các nước khu vực Đông Nam Á và châu Á? Tại sao chúng ta chưa khai thác hết các lợi thế lớn của thiên nhiên và con người Việt Nam phục vụ ngành công nghiệp không khói?
Quay trở lại thời điểm dịch Covid-19 tàn phá ngành du lịch, ông Phạm Hà cho biết, dịch bệnh chặn đứng luồng khách quốc tế đến Việt Nam, buộc doanh nghiệp của ông phải tự thay đổi để trở nên linh hoạt hơn, đa năng hơn. Nhìn lại điểm mạnh và yếu của bản thân mình, Lux Group quyết định tạo ra phòng du lịch nội địa và website www.luxurytravel.vn riêng tập trung vào phân khúc khách hàng trung và cao cấp người Việt Nam.
Ông cho rằng, du lịch Việt Nam vẫn chưa thực sự hiểu rõ các nhóm khách quốc tế đến nước ta. Với thực tế hiện nay, theo ông, xu thế du lịch nghỉ dưỡng cao cấp, chăm sóc sức khỏe… với thị trường chính là khách nội địa vẫn chiếm ưu thế trong vài năm nữa. Theo ông dự báo, ít nhất cũng phải mất khoảng 4 – 5 năm nữa, thị trường khách du lịch quốc tế đến Việt Nam mới có thể phục hồi như năm 2019 (trước dịch).
“Vì thế, ngay từ bây giờ chúng ta phải có những chính sách phù hợp cho cả thị trường nội địa và quốc tế, nếu không du lịch Việt Nam sẽ tụt về lượng khách so với các nước trong khu vực”, thuyền trưởng Lux Group chia sẻ.
Vậy những lực cản lớn nhất của du lịch Việt Nam là gì? Theo quan điểm của ông Phạm Hà, có 6 vấn đề lớn nhất của ngành cần được các cơ quan chức năng nhìn thẳng và giải quyết bằng các hành động quyết liệt. Thứ nhất là cơ chế chính sách cho du lịch và vì du lịch. Thứ hai là yếu tố con người, tức là nguồn nhân lực. Thứ ba là sản phẩm du lịch và thứ 6 là việc xúc tiến du lịch hiệu quả. Ông Hà chia sẻ: “Trong sáu vấn đề ấy, cần ưu tiên tập trung vào tạo ra nhiều sản phẩm du lịch, kiến tạo cho doanh nghiệp làm những gì mà luật pháp không cấm”. Du lịch Việt Nam không thể có chất lượng dịch vụ tốt nếu thiếu nhân sự có năng lực chuẩn thái độ, kỹ năng và hiểu biết. Cần
Thứ 5 là việc quản lý điểm đến yếu kém và thứ 6 là thực hiện số hoá theo kiểu “nói nhiều nhưng ứng dụng ít” và chưa đồng bộ. Ngoài ra chúng ta đang thiếu một chiến lược phục hồi ngắn, trung và dài hạn nhằm phát triển du lịch bền vững. Ông Phạm Hà kiến nghị, Chính phủ nên thành lập một Bộ Du Lịch riêng biệt, tách hẳn khỏi các lĩnh vực văn hóa và thể theo, vì du lịch là một lĩnh vực rất khác biệt nên cần có một cơ quan cấp bộ quản lý, tương tự như Malaysia.
Lấy ví dụ từ chính một sản phẩm chủ lực của Lux Group là du thuyền, vị CEO có nhiều kinh nghiệm nhìn nhận thẳng thắn, “nhờ có Covid”, khách nội địa mới chuyển hướng quan tâm đến du thuyền bởi trước kia, nhắc tới du thuyền là họ nghĩ đây là “địa hạt” của riêng du khách nước ngoài. Và khi đã xác định được hình thức du lịch bằng du thuyền trở thành xu thế mới của khách du lịch nội địa trung và thượng lưu, thì Tổng Cục Du lịch Việt Nam (VNAT) cần có các chính sách đúng đắn và kịp thời để khuyến khích các nhà cung cấp dịch vụ tập trung khai thác và phục vụ tốt khách hàng.
So với trước dịch, bắt đầu từ mùa Hè 2020 khi xu hướng đi du thuyền của người Việt bùng nổ, du thuyền Heritage Bình Chuẩn thuộc Lux Group luôn ở tình trạng “full slot”. Theo ông Hà, thực tế này cho thấy khách Việt hoàn toàn có nhu cầu và khả năng chi trả, thậm chí nhiều nhóm khách còn chi tiêu mạnh tay cho các dịch vụ “luxury” trên du thuyền như massage, bar… Ông Phạm Hà-người được coi như “truyền nhân” của cố doanh nhân Bạch Thái Bưởi (1874-1932) và sinh sau cụ Bưởi đúng 100 năm-đã dành nhiều tâm huyết và công sức để tạo ra một câu chuyện di sản văn hóa có chiều sâu cho du thuyền Heritage Bình Chuẩn của ông để thu hút du khách, thay vì chỉ bán một sản phẩm du lịch thuần túy. Nói chính xác, ông Hà và Heritage Cruises đang bán trải nghiệm du lịch độc đáo, độc bản cho tệp khách hàng cao cấp của mình.
Đó là trải nghiệm lênh đênh trên biển Cát Bà trên một du thuyền sang trọng được đặt tên theo con tàu Bình Chuẩn cũ mà cụ Bạch Thái Bưởi cho chạy từ Hải Phòng vào Sài Gòn năm 1919 (đúng 100 năm trước khi Heritage Bình Chuẩn hạ thủy năm 2019). Trên con tàu này có rất nhiều bức tranh quý của họa sĩ nổi tiếng Phạm Lực thuộc bộ sưu tập nghệ thuật cá nhân của ông Hà. Heritage Bình Chuẩn, một trong ba du thuyền của Lux Group, hiện nay được coi là con tàu du lịch nghỉ đêm chạy nhiều chuyến nhất ở vịnh Bắc Bộ với 25 chuyến/tháng, phục vụ hơn 7.000 lượt du khách.
Từ ví dụ trên, ông Hà cho rằng, vị nhạc trưởng mà du lịch Việt cần phải hiểu tường tận điểm mạnh, điểm yếu của Việt Nam, từ đó đưa ra những chính sách, chủ trương đúng đắn và cấp bách để khơi thông những “điểm nghẽn” đang tồn tại. Chẳng hạn, lấy một ví dụ, dọc dài bờ biển hơn 3.200km với những thắng cảnh tuyệt đẹp của Việt Nam lẽ nào chỉ có những khu resort 5 sao như những nước châu Á có biển khác? Việt Nam thiếu hẳn định vị du lịch quốc gia và các sản phẩm du thuyền, cảng biển ven các khu vực duyên hải rộng lớn để thu hút du khách toàn cầu đến khám phá và tiêu tiền.
Câu hỏi này cũng như nhiều “nan đề” lớn khác của du lịch đang chờ một nhạc trưởng tài giỏi đưa ra đáp án!
Lux Group kinh doanh du lịch với hệ sinh thái khép kín bao gồm xe vận tải hành khách (Luxtrans Limousine); lữ hành (Lux Travel DMC, Luxury Travel); khu nghỉ dưỡng trên núi (Secret Hideaways Pù Luông); đội du thuyền 5 sao (Emperor Cruises Nha Trang và Hạ Long, Heritage Bình Chuẩn trên đảo Cát Bà).
