Kinh doanh tử tế, thành công và hạnh phúc
Doanh nhân Phạm Hà: “Sự khác nhau giữa tư bản thân hữu và tư bản dân tộc chính là tinh thần dân tộc”
Theo ông Phạm Hà, Chủ tịch kiêm CEO Lux Group, một công ty lữ hành và sở hữu các du thuyền 5 sao, kinh doanh là chính đạo cuộc đời và doanh nhân cần đạt được thành công bằng sự tử tế và hạnh phúc.
PV Dân Trí: Ông là thế hệ doanh nhân sinh ra khi đất nước bắt đầu thống nhất. Ông nghĩ gì về sự tự do, trong nghĩa rộng nhất của khái niệm này?
Ông Phạm Hà: Khái niệm tự do không chung định nghĩa và giống nhau giữa các quốc gia, thể chế và mỗi con người. Một số điều về tự do được hiến định như tự do tư tưởng, tôn giáo, đảng phái, biểu tình, hội nhóm, tự do biểu đạt, tự do báo chí… Tuy nhiên trong thực tế những quyền này còn chưa thành luật. Con người phải thượng tôn phát luật thì xã hội mới đạt được sự văn minh.
Tự do là biết quy luật và hành động theo quy luật. Cá nhân tôi cho mình là tự do và hạnh phúc vì được làm điều mình thích và thích điều mình làm, tự hào về điều mình làm. Kinh doanh là chính đạo cuộc đời và doanh nhân cần đạt được thành bằng sự tử tế và hạnh phúc.
PV Dân Trí: Cầm tinh con Mèo, năm mới sắp đến cũng là năm Mèo, Quý Mão, ông nhìn nhận ra sao về sự tinh khôn, lanh lợi của con vật này. Trong kinh doanh, đặc biệt ở môi trường kinh doanh của nước ta, sự tinh nhanh có phải là tố chất cần phải có của người làm kinh doanh?
Ông Phạm Hà: Trong 12 con giáp Việt Nam ta có con mèo, Trung Quốc có con thỏ, nhiều bạn tôi là người Hoa cũng rất nhanh nhạy, linh hoạt uyển chuyển trong cuộc sống và công việc.
Không biết cầm tinh con mèo thì thế nào nhưng tôi luôn cố gắng chính trực, tập trung, linh hoạt, thường xuyên đổi mới sáng tạo. Tôi cũng kiên định, kinh doanh cũng phải có đạo kinh doanh, có tầm nhìn, sứ mệnh giá trị cốt lõi mới dẫn đường tới thành công và hạnh phúc. Tầm nhìn của mình ở đâu thì tương lai ở đó.
Môi trường kinh doanh Việt Nam dần ổn định, có khung pháp lý, tuy nhiên cũng chưa hẳn giống nhau ở các nơi, giữa cấp trung ương và địa phương. Nhiều lĩnh vực chưa có trong luật và còn rất mới như lĩnh vực kinh doanh du thuyền, vật liệu, cảng… quy chuẩn chưa có nên cũng khó cho doanh nghiệp. Những người làm kinh doanh như chúng tôi phải tư duy toàn cầu và hoạt động địa phương sao cho phù hợp.
PV Dân Trí: Những năm qua, nhất là năm 2022, chứng kiến sự vi phạm pháp luật của nhiều doanh nhân. Nhìn thẳng thắn thì họ chắc chắn làm sai luật, tuy nhiên, nhiều ý kiến lại cho rằng ở nước ta ranh giới ĐÚNG – SAI đôi khi không rõ ràng, các văn bản dưới luật cao hơn luật, dẫn đến tình trạng “sai vẫn phải làm”. Bình luận của ông về việc này?
Ông Phạm Hà: Thể chế tạo ra con người, con người nào thì cơ chế ấy, cơ chế do con người tạo ra. Nếu luật không phục vụ lợi ích xã hội mà chỉ phục vụ một nhóm người thì luật không nghiêm và dẫn đến cơ chế “xin-cho”. Đã là luật thì không cần văn bản dưới luật, có lẽ Việt Nam nên thay đổi thực trạng này.
Xã hội chỉ phát triển được khi mọi người làm kinh doanh đều phải thượng tôn pháp luật, đúng luật và luật đúng. Thế hệ doanh nhân như chúng tôi cũng già nửa đời người rồi, lớn lên sau ngày đất nước được thống nhất, được ăn học đàng hoàng và tiếp thu nhiều cái mới, nên chúng tôi luôn mong muốn kinh doanh tử tế, đúng luật. Sai mà không biết sửa, biết luật mà vẫn cố làm sai để vụ lợi thì có quả xấu.
PV Dân Trí: Ông được coi là truyền nhân của vị doanh nhân dân tộc, cụ Bạch Thái Bưởi. Nghiên cứu sâu về cuộc đời cụ khiến ông rút ra được điều gì lớn lao về việc kinh doanh tử tế?
Ông Phạm Hà: Có câu “Nhất Sĩ, nhì Phương, tam Xường, tứ Bưởi”, cụ Bạch Thái Bưởi chỉ xếp thứ 4 nhưng lưu danh và học sinh lớp 4 được học về cụ, đạo kinh doanh, thành công và hạnh phúc, để lại nhiều bài học hay về kinh doanh.
Kinh doanh ở cụ chính là “giúp đồng bào”, phụng sự đồng bào, tạo thế và lực cho lớp doanh nhân đủ mạnh, tự tôn dân tộc, mang tầm quốc gia dân tộc, dân quốc phú cường giành độc lập, cạnh tranh sòng phẳng và thắng người Hoa có tiền và người Pháp có quyền hồi đầu thế kỷ 20.
Sự khác nhau giữa tư bản thân hữu và tư bản dân tộc chính là tinh thần dân tộc. Tinh thần quý tộc thành tín, đạo nghĩa và trách nhiệm. Cụ tử tế với chính mình, người nhà, người làm, đồng nghiệp, và đồng bào. Cụ Bạch Thái Bưởi kinh doanh bằng sự tử tế, có tầm nhìn, sứ mệnh cao cả, giao thương hàng hoá và tự do đi lại cho người Việt, lấy khách hàng làm trung tâm, phục vụ từ tâm với chính đồng bào mình. Như vậy triết lý kinh doanh của cụ rất bền vững và trường tồn, xứng đáng để lớp doanh nhân hậu bối ngày nay học hỏi.
PV Dân Trí: Việt Nam chưa giải quyết tận gốc rễ nạn “chặt chém” du khách quốc tế. Thực tế có lần tôi chứng kiến khách nước ngoài vào một quán ăn ở Hà Nội thì chủ nói giá cao hơn hẳn khách bản địa. Hay như lái xe taxi “chém” khách tây tới 500k cho một cuốc xe chỉ 2-3km. Ông có “cao kiến” gì để chấm dứt những hành động làm xấu xí hình ảnh du lịch Việt Nam này?
Ông Phạm Hà: Khi xã hội còn nhiều vấn đề cần giải quyết thì sự tử tế là xa xỉ. Du lịch suy cho cùng là điểm đến, trải nghiệm và ký ức. Khi bị lừa đảo và có trải nghiệm tệ khách sẽ không đến nữa và truyền tai lại cho 12 người khách tiềm năng. Vậy chúng ta có lợi hay có hại? Liệu những người làm du lịch “chặt chém” như vậy có hiểu được thế nào là “lợi bất cập hại” không?
Sự tử tế cũng đến từ giáo dục, nó là máy cái của xã hội, giáo dục Việt Nam thiếu triết lý dân tộc, nhân văn và khai phóng. Con người cần đối xử tốt với đồng bào mình, biết yêu thương bản thân, gia đình cộng đồng, biết yêu thương thấu cảm, chấp nhận sự khác biệt thì mới biết phục vụ người khách, không lừa lọc người khác. Kinh doanh phải cùng thắng lợi mình, lợi nhân viên và lợi khách hàng, cùng nhau “win-win” thì mới bền lâu.
“Chém” ví tiền của du khách được 1 lần sẽ không có lần thứ 2 và mất 12 khách hàng tiềm năng. Mỗi doanh nghiệp kinh doanh tử tế, mỗi người đều tử tế, xã hội sẽ văn minh và phát triển, vui lòng khách đến vừa lòng khách đi. Lux Group tâm niệm kinh doanh bền vững, tuyên bố quyền khách hàng được 100% sự thoả mãn nếu không hoàn tiền. Cả Lux Group chỉ có một ông chủ là khách hàng trả lương, trả thưởng và có thể đuổi việc bất kỳ ai trong công ty.
PV Dân Trí: Có lẽ đến lúc phải có sự phối hợp giữa các bộ ngành, địa phương, các hiệp hội liên quan đến du lịch, chủ trì là Cục Du Lịch Quốc Gia, trực thuộc Bộ Văn Hóa, Thể Thao và Du Lịch, nhằm thực hiện một chiến dịch, có thể tạm gọi là “làm sạch du lịch”, hiểu theo nghĩa ‘dọn dẹp” những thứ độc hại, “rác rưởi” như “chặt chém” khách quốc tế, cạnh tranh bẩn, kinh doanh thiếu lành mạnh trong ngành lữ hành-du lịch. Theo ông điều này có cần thiết hay không?
Ông Phạm Hà: Việt Nam cần coi du lịch là một ngành kinh tế, có chính sách phát triển bền vững, coi sự thoả mãn của khách hàng làm trọng, đặt họ làm trung tâm. Con người làm du lịch đủ năng lực thái độ, kỹ năng và hiểu biết. Nâng cao truyền thông giáo dục để xã hội nhận thức về kinh tế du lịch và kinh doanh tử tế khách mới đến rồi quay lại, thay vì một đi không trở lại.
PV Dân Trí: Có một thực tế “khổ lắm nói mãi”, là du lịch Việt Nam không thể cạnh tranh với Thái Lan về sự kinh doanh tử tế, nó xuất phát từ ngay những người dân kinh doanh ăn uống-lưu trú-bán hàng lưu niệm và từ những hành động nhỏ nhất. Chả lẽ người dân nước ta không làm nổi những việc đó hay sao, thưa ông?
Có lẽ Việt Nam nên học Thái Lan cách làm du lịch, toàn dân làm du lịch, tất cả cho du lịch. Làm du lịch bền vững, có bản sắc, khách đến nhiều lần tiêu tiền nhiêu hơn, ai cũng được vui vì hưởng lợi. Thái Lan có chiến lược phục hồi hậu Covid-19, nhưng nước ta thì không. Covid làm chúng ta chậm lại, nên coi đây là cơ hội suy nghĩ lại, định vị lại, xem lại và đi chậm lại nhưng chắc và bền hơn.
Xin cảm ơn ông!
Vương đạo cuộc đời, thành công bằng kinh doanh tử tế mang lại hạnh phúc: Tất niên năm Dần, trò chuyện cùng doanh nhân tuổi Mão
Sinh năm 1975 ở Hải Dương, từ nhỏ, Phạm Hà đã yêu lịch sử, yêu tiếng Pháp, rồi làm giảng viên tiếng Pháp tại Trường đại học Luật Hà Nội. Ban đầu, Phạm Hà đi phiên dịch, hướng dẫn tour du lịch cho người Pháp, rồi có cơ duyên góp sức cùng đạo diễn Trần Anh Hùng làm bộ phim “Mùa hè chiều thẳng đứng”.
Tuy nhiên, vì đam mê du lịch, ngưỡng mộ những di sản của đất nước và khát khao cung cấp những trải nghiệm du lịch độc đáo, sang trọng cho du khách, anh đã sáng lập Luxury Travel (www.luxurytravel.vn), nay là Tập đoàn Lux Group (www.luxgroup.vn) với hệ sinh thái dịch vụ trọn gói, gồm: Công ty lữ hành Lux Travel DMC (www.luxtraveldmc.com), Luxury Travel, xe sang trọng Luxtransco, hãng du thuyền Emperor Cruises (www.emperorcruises.com), du thuyền Heritage Bình Chuẩn (www.heritagecruises.com) với các tour trải nghiệm ở Nha Trang, Hạ Long, Cát Bà…
Là một doanh nhân may mắn cảm được cái hồn của nghệ thuật nên trong anh luôn có sự lãng mạn của một người nghệ sĩ và anh đã nhạy bén chuyển hóa những câu chuyện lịch sử thành nguồn lực phát triển kinh tế bền vững qua các sản phẩm, dịch vụ du lịch trải nghiệm. Nhờ đó mà hệ sinh thái Lux Group do Phạm Hà sáng lập ngày càng phát triển, trở thành thương hiệu uy tín trong lòng du khách.
Chúng ta đã trải qua những khoảng thời gian đầy khó khăn khi đại dịch Covid-19 bùng phát ở nhiều nơi trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Du lịch là một trong những lĩnh vực chịu ảnh hưởng nặng nề do đại dịch.
Trước áp lực đó, không ít doanh nghiệp lữ hành đã phải đóng cửa hoặc tuyên bố phá sản. Tuy nhiên, Lux Group của doanh nhân Phạm Hà vẫn kiên trì đứng vững, mặc dù khó khăn và áp lực không hề ít. Doanh nghiệp đã phải nỗ lực chuyển mình, tạo ra những ý tưởng mới, sản phẩm mới để duy trì hoạt động, tạo việc làm cho nhân viên, gác lại những kế hoạch phát triển dài hạn trong tương lai.
Trước đây, nguồn khách chủ yếu mà doanh nghiệp phục vụ là khách quốc tế. Khi nguồn khách chủ lực bị đứt gãy, Lux Group đã nhanh chóng chuyển sang thu hút khách nội địa với mục đích mang đến cho họ những trải nghiệm ngạc nhiên, thú vị, không thể tìm thấy ở những nơi khác.
Với doanh nhân tuổi Ất Mão này, văn hóa dân tộc chính là cái nôi, là cội nguồn nuôi dưỡng tâm hồn anh và là ngọn hải đăng soi đường, chỉ lối để anh thực hiện sứ mệnh quảng bá cho thật nhiều du khách trong nước cũng như quốc tế, biết đến những di sản văn hóa, lịch sử vô giá của Việt Nam.
Du thuyền Heritage Cruises Bình Chuẩn là một trong những minh chứng cho việc cảm nghệ thuật sâu sắc trong tâm hồn doanh nhân Phạm Hà. Du thuyền được thiết kế dựa trên con tàu Bình Chuẩn của doanh nhân Bạch Thái Bưởi ở thế kỷ 20. Đây là con tàu lớn nhất Việt Nam thời điểm tháng 9.1919, hoàn toàn do người Việt thiết kế, đóng mới và chạy thành công từ Hải Phòng đến Sài Gòn đúng một năm sau đó. Ngay cái tên Bình Chuẩn cũng mang theo kỳ vọng của Phạm Hà về việc làm sống dậy một ký ức lịch sử đầy kiêu hãnh của con tàu “made in Việt Nam” đầu tiên trong lịch sử. Còn du khách cũng sẽ ấn tượng với những hình ảnh đậm đà bản sắc văn hoá, tinh thần Việt Nam trên du thuyền di sản này.
Hiện tại, Heritage Cruises Bình Chuẩn đã trở thành một bảo tàng đặc biệt về “vua tàu thuỷ” Bạch Thái Bưởi với sự giúp đỡ của bà Bạch Quế Hương, chắt nội của doanh nhân nổi tiếng này. Phạm Hà cũng đã cho ra đời một cuốn sách về “vua tàu thủy” mang tên “Kinh doanh thời 1.0”.
Ngoài đam mê văn hóa dân tộc thì sưu tập tranh cũng là sở thích cá nhân của vị doanh nhân Ất Mão này, nhằm cân bằng cuộc sống và công việc. Trên du thuyền Heritage Cruises Bình Chuẩn và các du thuyền khác của mình, Phạm Hà treo rất nhiều tranh của Phạm Lực, đặc biệt là những bức tranh về khung cảnh, con người Việt Nam từ những năm 30 của thế kỷ trước. Không những thế, do cảm mến và yêu tranh của hoạ sĩ Phạm Lực, đầu năm 2020, anh đã hoàn thành cuốn sách giới thiệu 100 bức tranh của họa sĩ này với tiêu đề “Picasso Việt Nam, một đời nghệ thuật”.
Du khách khi đến với các du thuyền di sản của Phạm Hà như được sống trong một không gian văn hóa đậm chất Việt Nam xưa cũ.
Với óc sáng tạo của một doanh nhân và trái tim nhạy cảm của một người nghệ sĩ, trong thời gian tới, hy vọng vị doanh nhân này sẽ thành công hơn nữa trên hành trình đưa cái đẹp của nghệ thuật, sự dộc đáo của văn hóa, lịch sử Việt Nam đến gần hơn với tất cả mọi người.
